Παχυσαρκία: μας κοστίζει 4,3 δις! Μόλις το 30,3% του πληθυσμού έχει κανονικό βάρος!

Η θέση της ανεβαίνει ακόμα υψηλότερα όσον αφορά το ποσοστό παχυσαρκίας στα παιδιά. Το 2019, παχύσαρκος ήταν 1 στους 6 πολίτες (17%) και σχεδόν 1 στους 2 (50%) είχε βάρος πάνω από το φυσιολογικό. Αντίστοιχη υψηλή συχνότητα παχυσαρκίας διαπιστώνεται και στα παιδιά ηλικίας 7 έως 9 ετών.  

 Μια «μεταβολική βόμβα» που απειλεί την υγεία της κοινωνίας μας

 Η παχυσαρκία είναι μια παγκόσμια επιδημία. Αναγνωρισμένη ως νόσος από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποτελεί μια πολυπαραγοντική κατάσταση, στενά συνδεδεμένη με τις ατομικές συμπεριφορές, τις οικογενειακές συνθήκες και συνήθειες, και τα κοινωνικά πρότυπα. Αυτές οι πολλαπλές «ρίζες» του φαινομένου, δείχνουν και τη δυσκολία της αντιμετώπισής του.
Με βάση δεδομένα του ΟΟΣΑ, σήμερα το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού στον δυτικό και αναπτυσσόμενο κόσμο είναι υπέρβαροι και το 25% παχύσαρκοι. Οι εκτιμήσεις για το μέλλον είναι ότι το ποσοστό της παχυσαρκίας στην επόμενη δεκαετία θα φθάσει στο 50% με τους μισούς από τους παχύσαρκους να έχουν νοσογόνο παχυσαρκία.

Ένα πολύ βαρύ φορτίο νοσηρότητας

Η παχυσαρκία, ως νόσος αλλά και ως αιτιολογικός παράγοντας, επιβαρύνει σημαντικά το συνολικό φορτίο νοσηρότητας, καθώς συνδέεται με μια σειρά από νοσήματα όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2, η δυσλιπιδαιμία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος, η κατάθλιψη, τα προβλήματα του μυοσκελετικού κ.ά. Συνεπώς, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η παχυσαρκία επιβαρύνει σημαντικά και τα οικονομικά του συστήματος υγείας, ως αποτέλεσμα των αυξημένων αναγκών σε φροντίδα των πασχόντων από τα σχετιζόμενα με την παχυσαρκία νοσήματα.

Η παχυσαρκία… κοστίζει στην Ελλάδα 4,3 δις ευρώ ετησίως!

Με βάση εκτιμήσεις για την Ελλάδα, η συνολική οικονομική επιβάρυνση από την παχυσαρκία στη χώρα μας ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 2,4% του ΑΕΠ ή, σε νομισματικά μεγέθη, σε 4,3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πάνω από το 50% αυτής της δαπάνης αφορά σε απώλειες παραγωγικότητας, δηλαδή επηρεάζει το σύνολο της οικονομίας, ως αποτέλεσμα της απουσίας από την εργασία λόγω προβλημάτων υγείας, που συνδέονται με την παχυσαρκία. Κάθε χρόνο, η νοσοκομειακή δαπάνη του δημόσιου συστήματος υγείας για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας (και των συνδεόμενων με αυτή νοσημάτων) υπερβαίνει τα 650 εκατομμύρια ευρώ, σε ένα σύστημα, το οποίο διαχρονικά αλλά και ιδιαιτέρως στις μέρες μας, λειτουργεί με μεγάλο φόρτο.

Τα αίτια πίσω από το πρόβλημα

Τα αίτια της αυξημένης συχνότητας παχυσαρκίας σχετίζονται με αυξημένη κατανάλωση ενέργειας μέσω των τροφών και του καθιστικού τρόπου ζωής και εργασίας.

• Διαχρονικά το μέγεθος των σακχαρούχων ποτών, των ειδών ζαχαροπλαστικής και των σνακ αυξήθηκε σε μέγεθος από 20% έως 100%, από το 1960.
• Οι Ευρωπαίοι περνούν καθιστοί περισσότερες από 5 ώρες την μέρα.
• Στον χώρο εργασίας η ενέργεια που καταναλώνεται σήμερα είναι κατά 15% λιγότερη σε σύγκριση με το 1960.
• Το 60% των Ευρωπαίων προτιμά να χρησιμοποιεί στις καθημερινές μετακινήσεις τους το αυτοκίνητό τους και μόνο το 19% χρησιμοποιεί τακτικά τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
• Ταυτόχρονα, οι πολίτες της Ε.Ε. προσλαμβάνουν 500 kcal την ημέρα περισσότερες συγκριτικά με πριν από 40 χρόνια
• Για το κοινό, η παχυσαρκία είναι υποεκτιμημένη ως νόσος.
• Το 84% των ατόμων δεν γνωρίζει ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για εμφάνιση πολλών καρκίνων,
• το 50% αγνοεί τη σχέση της παχυσαρκίας με τα καρδιοαγγειακά συμβάματα και
• το 25% δεν γνωρίζει ότι η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, αρτηριακή υπέρταση και δυσλιπιδαιμία.

Η πραγματικότητα είναι ότι η παχυσαρκία είναι αιτία σοβαρών, ακόμα και απειλητικών, για τη ζωή καταστάσεων. Όσο περισσότερο παχύσαρκος είναι κάποιος, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος να αποκτήσει μία σχετιζόμενη με την παχυσαρκία χρόνια πάθηση.

Τα κοινωνικά αίτια της παχυσαρκίας

Έχει τεκμηριωθεί ότι οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, το εισόδημα και η εκπαίδευση, καθώς επίσης και μια σειρά συμπεριφορικών παραγόντων, έχουν σημαντική συμβολή στο πρόβλημα της παχυσαρκίας. Τα δεδομένα δείχνουν ότι όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο εισοδηματικής ανισότητας στις ευρωπαϊκές χώρες, τόσο αυξάνεται ο αριθμός των υπέρβαρων παιδιών, ενώ η παχυσαρκία στα παιδιά της Ευρώπης σχετίζεται στενά με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των γονέων τους.

Άκρως δυσοίωνα τα στοιχεία και οι προβλέψεις για την Ελλάδα

• Υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας και στην πατρίδα μας ανευρίσκονται στα άτομα με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό ή/και εκπαιδευτικό επίπεδο και με ανεπαρκή σωματική δραστηριότητα.
• Η χώρα μας δυστυχώς κατέχει πολύ υψηλή θέση στην παιδική παχυσαρκία μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, και ο ρυθμός αύξησης της υπερβαρότητας και παχυσαρκίας στα παιδιά εξακολουθεί να είναι ανοδικός, μια τραγική υποθήκη για το μέλλον της υγείας της κοινωνίας μας.
• Επίσης, στην Ελλάδα, όσον αφορά παράγοντες που επιδρούν στην εμφάνιση της παχυσαρκίας, σημειώνεται υψηλή πρόσληψη ζάχαρης και χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών, ενώ παρατηρούνται υψηλά ποσοστά κατάθλιψης και αγχωδών διαταραχών.
• Ανευρίσκονται επίσης υψηλά ποσοστά παθήσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως σακχαρώδης διαβήτης, καρκίνος της μήτρας, του μαστού κλπ.
• Για τη χώρα μας προβλέπεται ότι το 2030 σχεδόν ένας στους 3 κατοίκους θα είναι παχύσαρκος, με ρυθμό ετήσιας αύξησης του ποσοστού από το 2010 έως το 2030 να είναι 1,5%, ενώ στα παιδιά ο αντίστοιχος ετήσιος ρυθμός αύξησης είναι 2,1%.

 Η άκρως δυσοίωνη πρόβλεψη είναι ότι το 2060 το 75% των κατοίκων της Ελλάδας θα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι!