Βρέθηκε η γυναίκα που θα ταράξει τον αιώνιο ύπνο της Κλεοπάτρας, η οποία μάλιστα την… ανταγωνίζεται σε κάλλος; Θα το ξέρουμε αν επαληθευτεί με χειροπιαστά ευρήματα οστών η θεωρία που υποστηρίζει εδώ και χρόνια η Δομινικανή αρχαιολόγος Καθλίν Μαρτίνεζ, του Πανεπιστημίου Σαν Ντομίνγκο, ότι ο τάφος της θρυλικής βασίλισσας της Αιγύπτου και του διάσημου εραστή της, Μάρκου Αντώνιου, βρίσκεται 50 χιλιόμετρα δυτικά της Αλεξάνδρειας, κάτω από το ναό του Μέγα Οσιρι, Ταπόσιρις Μάγκνα.
Η θεωρία έλαβε νέα ώθηση ύστερα από την ανακάλυψη μιας σήραγγας λαξευμένης σε στρώματα βράχου 13 μέτρα κάτω από το ναό, η οποία θεωρείται από τους αρχαιολόγους κάτι σαν «γεωμετρικό θαύμα». Προσπαθώντας να διακριβώσουν αν εκεί βρίσκεται πράγματι ο τάφος της Κλεοπάτρας, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν την εκπληκτική στοά, η οποία εκτείνεται για περισσότερα από 1.400 μέτρα έχοντας ύψος 1,80 μέτρα. Το έργο προσομοιάζει με τη διάσημη σήραγγα του Ευπαλίνου στη Σάμο, ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα μηχανικής του αρχαίου κόσμου.
Συγκινημένη από το εύρημα, η Μαρτίνεζ δήλωσε στον αρχαιολογικό ιστότοπο Heritage Key ότι αν εντοπίσει τα λείψανα της τελευταίας βασίλισσας στην ελληνιστική Αίγυπτο, θα έχει κάνει τη «σημαντικότερη αρχαιολογική ανακάλυψη του 21ου αιώνα». Η θεωρία της είναι ότι αφού ο Μάρκος Αντώνιος αυτοκτόνησε μετά την ήττα από τον Οκταβιανό, αλλά πριν από την αυτοκτονία της Κλεοπάτρας, η βασίλισσα της Αιγύπτου έκανε λεπτομερή σχεδιασμό για να ταφούν και οι δύο μαζί. Η Μαρτίνεζ έχει δηλώσει στο National Geographic ότι «η Κλεοπάτρα διαπραγματεύτηκε με τον Οκταβιανό για να της επιτρέψει να θάψει τον Μάρκο Αντώνιο στην Αίγυπτο, γιατί ήθελε να αναπαραστήσει τον θρύλο της Ισιδας και του Οσιρι. Το αληθινό νόημα της λατρείας του Οσιρι είναι ότι δίνει την αθανασία».
Ομάδες που εργάζονταν στην τοποθεσία βρήκαν ένα τμήμα της σήραγγας που βυθίστηκε, μια σειρά από αγγεία και θραύσματα αγγείων που βρέθηκαν κάτω από το ίζημα της λάσπης, καθώς και ένα ορθογώνιο μπλοκ από ασβεστόλιθο. Η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι τα θεμέλια του ναού Taposiris Magna μπορεί επίσης να είναι υποβρύχια λόγω τουλάχιστον 23 σεισμών που έπληξαν την αιγυπτιακή ακτή μεταξύ 320 μ.Χ. και 1303 μ.Χ. Δηλαδή ανάμεσα στους αλεξανδρινούς χρόνους και στον Μεσαίωνα.
Η Μαρτίνεζ ανακάλυψε επίσης αρκετά σημαντικά αντικείμενα μέσα στο ναό, συμπεριλαμβανομένων νομισμάτων που έφεραν εικόνες και ονόματα της Κλεοπάτρας, του Μεγάλου Αλεξάνδρου και πολλών αποκεφαλισμένων αγαλμάτων, καθώς και αγάλματα της θεάς Ισιδας.
Η ταυτότητα της ανασκαφής
13 μέτρα κάτω από τη γη, η στοά λαξευμένη σε βράχο
- Θυμίζει την εκπληκτική στοά του Ευπαλίνου στη Σάμο
1.400 μέτρα μήκος και 1,80 μ. ύψος
- Η Κλεοπάτρα την επέλεξε για να ταφεί μαζί με τον Μάρκο Αντώνιο και να ζήσουν μαζί μετά θάνατον
Μια επίγεια… θεότητα
Ισως η πρώτη παγκόσμια διασημότητα του… αρχαίου star system, η Κλεοπάτρα, υπήρξε η τελευταία μιας μακράς σειράς Πτολεμαίων ηγεμόνων της Αιγύπτου με καταγωγή από τον Μέγα Αλέξανδρο. Κυβέρνησε από το 51 έως το 30 π.Χ. – μέχρι την ημέρα που αυτοκτόνησε με μικρή διαφορά από τον εραστή της Μάρκο Αντώνιο. Ανακηρύχθηκε βασίλισσα της Αιγύπτου, μετά το θάνατο του πατέρα της, Πτολεμαίου ΙΒ΄. Για να κερδίσει την εύνοια του λαού είχε επίσης ανακηρυχθεί κόρη του Αιγύπτιου θεού Αμμων Ρα. Σαγήνευσε τον Ιούλιο Καίσαρα, αλλά θρυλική έμεινε η ιστορία της με τον Ρωμαίο στρατηγό Μάρκο Αντώνιο. Ο έρωτάς τους αποτυπώθηκε στην κινηματογραφική οθόνη από τους Ελίζαμπεθ Τέιλορ και Ρίτσαρντ Μπάρτον. Οταν οι εραστές παντρεύτηκαν παραβιάζοντας τον ρωμαϊκό νόμο που απαγόρευε τους Ρωμαίους να παντρεύονται ξένους, ο αυτοκράτορας Οκταβιανός κήρυξε τον πόλεμο στην Κλεοπάτρα και τον Αντώνιο, κατανικώντας τους στο Ακτιο το 31 π.Χ. Τον επόμενο χρόνο, η Κλεοπάτρα κατέφυγε στο μαυσωλείο της και κατά το θρύλο αυτοκτόνησε από δάγκωμα των φιδιών της.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ: Με οδηγό τον Πλούταρχο η Καθλίν Μαρτίνεζ
Η 56χρονη δικηγόρος, αρχαιολόγος και διπλωμάτης Καθλίν Μαρτίνεζ (με πατέρα από τη Δομινικανή Δημοκρατία και μητέρα Αγγλογαλλίδα) αναζητά από το 2004 τον τάφο της Κλεοπάτρας. Το πάθος για την Αιγυπτιολογία τής το κληροδότησε ο πατέρας της. Ταυτίστηκε τόσο με την Κλεοπάτρα, ώστε σχεδίασε έναν χάρτη με 21 πιθανές τοποθεσίες ταφής της στην Αίγυπτο, βασισμένη στις διηγήσεις του γεωγράφου Στράβωνα. Στη χώρα των Φαραώ η Δομινικανή επιστήμονας ταξίδεψε για πρώτη φορά το 2002 και ξεκίνησε τις ανασκαφές δύο χρόνια αργότερα, έχοντας εξασφαλίσει από το Κάιρο διπλωματικό διαβατήριο. Μελετώντας τον Πλούταρχο, θεώρησε ότι οι προηγούμενοι ερευνητές υπέπεσαν σε ερμηνευτικά σφάλματα σχετικά με τον τάφο της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντώνιου. Οι αιγυπτιακές αρχές δεν είχαν και πολλές προσδοκίες, δεδομένου ότι ο πρώτος που πραγματοποίησε ανασκαφές στο Τaposiris Magna ήταν ο… Μέγας Ναπολέων.